بیماری‌های التهابی روده (IBD) شامل کولیت اولسروز و کرون هستند و یکی از مهم‌ترین سؤالات بیماران این است که «چه غذایی بخورم؟»
هرچند رژیم غذایی علت مستقیم IBD نیست، اما می‌تواند به‌طور قابل توجهی:

• شدت علائم

• تعداد حملات بیماری

• میزان التهابی که در روده ایجاد می‌شود

• و کیفیت زندگی بیمار

را تحت تأثیر قرار دهد.

در این مقاله، به صورت کاملاً ساده، کاربردی و علمی توضیح می‌دهیم که در دوران عود (Flare) و دوران بهبود (Remission) چه غذاهایی مناسب هستند و از چه چیزهایی باید پرهیز کرد.

🟩 چرا این موضوع مهم و مفید است؟

این مقاله یکی از پربازدیدترین و پرحساسیت‌ترین موضوعات در حوزه IBD است زیرا:

• بیماران روزانه با این سوال درگیرند: «چی بخورم؟ چی نخورم؟»

• رژیم اشتباه می‌تواند باعث عود بیماری شود.

• بهترین فرصت برای سایت است تا اعتماد بیمار را افزایش دهد.

• هم‌راستا با منوی «زندگی با IBD» در سایت است.

• دقیقاً در حوزه تخصصی دکتر است و برای سئو فوق‌العاده عمل می‌کند.

به همین دلیل یک موضوع طلایی برای جذب کاربر و ارائه ارزش واقعی است.

🟦 رژیم غذایی در دوران عود بیماری (Flare)

در این دوره، روده التهابی و حساس است؛ بنابراین باید غذاهایی انتخاب شود که:

• کم‌فیبر باشند

• به راحتی هضم شوند

• تحریک‌کننده روده نباشند

✔ غذاهای مناسب در دوران عود

• برنج سفید

• نان سفید نرم

• سوپ‌های ساده (عدس بدون پوست، مرغ، برنج)

• سیب‌زمینی آب‌پز یا پوره

• مرغ یا ماهی بخارپز / کبابی نرم

• ماست کم‌چرب

• تخم‌مرغ آب‌پز یا نیمرو کم‌چرب

• موز رسیده

• کمپوت یا آبمیوه صاف‌شده (بدون پالپ)

• چای کم‌رنگ

❌ غذاهایی که در دوران عود باید پرهیز کرد

• سبزیجات پرفیبر (کرفس، کلم، کلم‌بروکلی، گل‌کلم)

• میوه‌های پوست‌دار

• مغزها (گردو، بادام، فندق)

• غذاهای چرب و سرخ‌کردنی

• لبنیات پرچرب

• حبوبات نفاخ

• نوشابه و نوشیدنی‌های گازدار

• غذاهای تند و پرادویه

• قهوه زیاد یا نسکافه

• غذاهای خام (سالاد، سبزی خوردن)

• فیبرهای نامحلول که باعث اسهال یا درد شکم می‌شوند

🟩 رژیم غذایی در دوران بهبود (Remission)

در این دوره هدف اصلی جبران مواد مغذی، تقویت سیستم ایمنی، و پیشگیری از حمله بعدی است.

✔ غذاهای مفید برای دوران بهبود

1) پروتئین‌های کم‌چرب

• مرغ

• ماهی

• بوقلمون

• تخم‌مرغ
  این غذاها به ترمیم بافت روده کمک می‌کنند.

2) لبنیات کم‌چرب

اگر عدم تحمل لاکتوز نداشته باشید:

• ماست پروبیوتیک

• کفیر کم‌چرب

3) کربوهیدرات‌های پیچیده

• جو دوسر

• نان سبوس‌دار ملایم

• سیب‌زمینی شیرین

• کینوا

4) میوه‌های نرم و کم‌فیبر

• موز

• طالبی

• پاپایا

• سیب پخته یا کمپوت

5) چربی‌های مفید

• روغن زیتون

• آووکادو

• کمی مغزها (در صورت تحمل)

6) سبزیجات پخته

• هویج

• کدو

• اسفناج پخته

• سبزیجات بخارپزشده با فیبر کم

🟥 چه غذاهایی حتی در دوره بهبود هم بهتر است محدود شوند؟

• فست‌فود

• غذاهای کنسروی و فراوری‌شده

• سوسیس و کالباس

• غذاهای خیلی تند

• نوشابه، انرژی‌درینک، الکل

• کره و خامه زیاد

• غذاهای سوخاری و سنگین

🟦 نکات مهم برای کنترل IBD با تغذیه

1) غذا جدید را به‌صورت تک‌تک امتحان کنید

همه بیماران واکنش یکسان ندارند.

2) آب کافی بنوشید

کم‌آبی یکی از عوامل تشدید اسهال و التهاب است.

3) حساسیت‌های خودتان را شناسایی کنید

مثلاً:

• لاکتوز

• گلوتن

• غذاهای نفاخ

• غذاهای اسیدی

4) مولتی‌ویتامین و مکمل‌ها

پس از مشاوره با پزشک، ممکن است نیاز باشد:

• ویتامین D

• آهن

• B12

• کلسیم

• امگا 3

5) در دوران عود از فیبر نامحلول دوری کنید

اما در دوران بهبود، فیبر محلول به بهبود روده کمک می‌کند.

6) مصرف پروبیوتیک‌ها

برای حفظ فلور روده مفید هستند، اما میزان و نوع آن باید با پزشک تنظیم شود.

🟩 جمع‌بندی

• در دوران عود (Flare) باید مواد غذایی سبک، کم‌فیبر و غیرتحریک‌کننده مصرف شود.

• در دوران بهبود (Remission) می‌توان رژیم غذایی را گسترده‌تر کرد و روی غذاهای تقویتی تمرکز داشت.

• هیچ رژیم واحدی برای همه بیماران وجود ندارد؛ هر فرد باید با کمک پزشک «لیست مخصوص خود» را پیدا کند.

• تغذیه درست، یکی از مهم‌ترین ابزارهای کنترل IBD در کنار دارو است.