ارتباط اضطراب و بیماری کرون و کولیت اولسروز
بیماریهای کرون و کولیت اولسروز تقریباً تمام جنبههای زندگی رو تحت تأثیر قرار میدن. اگر شما یا یکی از عزیزانتان با IBD دست و پنجه نرم میکنید، ممکنه سوالاتی درباره ارتباط عوامل روانی و احساسی با این بیماری داشته باشید.
• آیا تنش و اضطراب میتونه باعث بیماری شود؟
هیچ شواهد قاطعی مبنی بر این وجود نداره. این بیماریها یک اختلال بیولوژیکی هستند. البته تنش و اضطراب میتونه تجربهی شما از علائم رو تغییر بده، اما به خودی خود باعث ایجاد بیماری نمیشوند اما می توانند باعث عود علائم بیماری شوند.
• دوستان یا همسایگان میگویند کولیت از نگرانی و ناراحتیهای احساسی به وجود میآید؛ آیا این درست است؟
وقتی مردم درباره «کولیت» صحبت میکنند، ممکنه منظورشان Ulcerative colitis به جای کولیت اولسروز، کولیت عصبی یا سندروم روده تحریکپذیر باشد که گاهی به اشتباه
با IBD اشتباه گرفته میشود. سندروم روده تحریکپذیر یا IBS باعث التهاب یا زخم روده نمیشود و اهمیت کمتری نسبت به IBD دارد. بنابراین، احساسات باعث ایجاد Crohn’s disease یا Ulcerative colitis نمیشوند.
• آیا نوع خاصی از شخصیتها در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به IBD هستند؟
نه. حدود ۵۰ سال پیش این باور وجود داشت که IBD در شخصیتهای خاصی ظاهر میشود، اما پژوهشهای جدید نشان میدهند که هیچ صفات شخصیتی خاصی زمینهساز رشد این بیماری نیست.
• آیا احساسات در IBD نقشی دارند؟
علم امروز میداند که بدن و ذهن از هم جداییناپذیرند. استرسهای شدید میتونه باعث تغییرات فیزیولوژیکی در دستگاه گوارش شود؛ مثلاً ممکنه درد شکم یا اسهال شما در زمان استرس بیشتر شود. اما این تغییرات مربوط به کاهش مقاومت نسبت به التهاب است و نه افزایش آن. به عبارت ساده، استرس مزمن میتواند علائم رو بدتر کند، اما علت اصلی IBD بیولوژیکی و ربطی به ایجاد این بیماری است.
• آیا علائم شدید IBD مثل درد و اسهال مزمن باعث مشکلات احساسی میشوند؟
بله، قطعاً. هر فرد به شیوهای متفاوت با بیماریهای مزمن کنار میآید. بعضی افراد ممکنه احساسات مثبتی داشته باشند و بقیه در مقابل اضطراب و افسردگی
قرار بگیرند. این واکنشها پاسخ به بیماری هستند و علت اصلی ایجاد آنها IBD نیست.
• چگونه باید با احساس گناه در رابطه با بیماری کنار آمد؟
احساس گناه به خاطر این که فکر میکنید IBD به دلیل عدم کنترل احساسات شما ایجاد شده است، کاملاً بیمورد است. هیچ پایهای برای این تفکر وجود نداره، این بیماری به دلایل بیولوژیکی بروز میکند و شما هیچ کاری نمیتوانید کرد که از ایجاد آن جلوگیری کنید. رفع این احساس گناه میتواند به بهبود سلامت روان شما کمک کند.
• آیا اعضای خانواده باید احساس گناه داشته باشند؟
اصلاً! هیچ دلیلی برای احساس گناه در خانواده به خاطر بروز IBD وجود ندارد. اگر یکی از والدین به Crohn’s disease یا Ulcerative colitis مبتلا باشد، احتمال انتقال آن به صورت ژنتیکی به فرزندان خیلی کم است؛ پس خانواده باید از نگرانیهای بیپایه رهایی پیدا کنند.
• بهترین راه برای مقابله با ترس از عود بیماری چیست؟
بهترین راه، یافتن درمانهای موثر است. بیشتر بیماران با درمانهای پیشرفته کرون و درمان پیشرفته کولیت اولسروز، بهوسیله داروهای ضد التهاب و سایر روشهای advancing Crohn’s & Colitis Care به خوبی کنترل میشوند. یک رابطه خوب بین بیمار و پزشک، در مرکز تخصصی IBD، میتواند کمک بزرگی باشد.
• چگونه میتوان در مکانهای عمومی با اسهال یا درد کنار آمد؟
برنامهریزی قبلی خیلی کمک میکند؛ مثلاً از قبل محل دستشوییها در رستورانها یا مراکز خرید را بشناسید، لباس زیر اضافی و دستمال توالت همراه داشته باشید. همچنین درمان صحیح بیماری میتواند آرامش ذهنی شما رو افزایش دهد.
• آیا درمان دارویی اضطراب یا افسردگی برای کنار آمدن با بیماری التهابی روده مفید هستند؟
در شرایطی که اضطراب یا افسردگی شدید باشد، یا برای بیمار علائم جسمی ایجاد کند پزشک ممکن است شما را به یک روانپزشک معرفی کند. داروهای ضد اضطراب و
ضد افسردگی تداخلی با داروهای IBD ندارند و به درمان علائم گوارشی شما هم کمک می کنند.
• آیا عمل جراحی استومی تأثیری بر وضعیت اضطرابی بیماران دارد؟
عمل جراحی استومی برای تعداد کمی از بیماران IBD توصیه میشود. اگرچه در کوتاهمدت ممکن است مشکلاتی مثل افزایش اضطراب ایجاد کند، اما با پشتیبانی از متخصصین و گروههای حمایتی، بسیاری از بیماران میتوانند به زندگی جنسی سالم و رضایتبخشی دست یابند.
• چگونه میتوان به یک پیشآگاهی خوب دست یافت؟
بهترین راه این است که IBD رو بهصورت واقعبینانه بپذیرید، بدون احساس گناه یا سرزنش، و تلاش کنید با پیروی از دستورات پزشک و پیگیری مرتب، زندگی خود رو بهبود ببخشید.
در نهایت، باید بدانید که درمان IBD صرفاً به داروها محدود نمیشود؛ بلکه حمایتهای اجتماعی و روانی هم نقش مهمی دارند. برای دریافت درمان پیشرفته کرون و کولیت اولسروز، از Advancing Crohn’s & Colitis Care بهره ببرید و حتما با یک IBD Specialist در مرکز تخصصی IBD مشورت کنید. به یاد داشته باشید، با حمایت خانواده، دوستان و متخصصین، شما میتوانید حتی با وجود یک بیماری مزمن، زندگی آرامی داشته باشید.
پرسش و پاسخ های کاربران
سلام و عرض ادب
بر اساس آخرین شواهد و البته نتایج مطالعات خارج و داخل ایران، شدت و سیر بیماری در بیمارانی که شروع بیماری آنها در سن بالاتر اتفاق می افته خفیف تر از بیمارانی است که در سنین پایین تر بیماری شون شروع میشه. تنها موضوع این هست که در سن بالا پیگیری های کولونوسکوپی دوره ای برای بررسی دیسپلازی خیلی دقیق و با نمونه برداری زیاد و به فواصل مرتب باید انجام بشه.
سالم و شاد باشید 🌸